Czy drogi prezent na święta oznacza konieczność zapłaty podatku?
Okres świąteczny to czas, w którym chętnie obdarowujemy swoich bliskich prezentami. Jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę, że niektóre podarunki mogą wiązać się z obowiązkiem podatkowym. Zgodnie z polskim prawem, wręczenie prezentu świątecznego może być traktowane jako darowizna, co oznacza, że w pewnych sytuacjach obdarowany będzie musiał zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego i – jeśli to konieczne – opłacić podatek. Sprawdź, kiedy wartość prezentu rodzi taki obowiązek.
Prezent jako darowizna – co mówi prawo?
Zgodnie z przepisami, każdy prezent, niezależnie od okazji, może zostać zakwalifikowany jako darowizna. To oznacza, że jeśli jego wartość przekracza kwotę wolną od podatku od spadków i darowizn, obdarowany powinien zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego.
Pod uwagę bierze się nie tylko wartość jednego prezentu, ale również sumę wszystkich darowizn otrzymanych od tej samej osoby w ciągu ostatnich 5 lat.
Kwoty wolne od podatku – kto i ile może otrzymać?
W polskim prawie wyróżnia się trzy grupy podatkowe, które decydują o wysokości kwoty wolnej od podatku oraz stawce podatku:
Zerowa grupa podatkowa: obejmuje najbliższą rodzinę, w tym małżonków, dzieci, rodziców, rodzeństwo, dziadków, wnuki, pasierbów, ojczymów i macochy.
I grupa podatkowa: obejmuje m.in. zięciów, synowe, teściów oraz innych bliskich krewnych.
II grupa podatkowa: należą do niej dalsi krewni, np. ciotki, wujkowie, kuzyni.
III grupa podatkowa: dotyczy wszystkich pozostałych osób, w tym niespokrewnionych.
Kwoty wolne od podatku w 2024 roku wynoszą:
36 120 zł – dla I grupy podatkowej,
27 090 zł – dla II grupy podatkowej,
5733 zł – dla III grupy podatkowej.
Zwolnienia podatkowe dla najbliższej rodziny
Osoby należące do zerowej grupy podatkowej mogą korzystać ze zwolnienia z podatku, nawet jeśli wartość darowizny przekroczy 36 120 zł. W tym celu muszą spełnić dwa warunki:
1. Zgłosić darowiznę w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania, wypełniając formularz SD-Z2.
2. Udokumentować darowiznę, np. poprzez przelew bankowy lub umowę darowizny.
Jak zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego?
Jeżeli wartość prezentu przekracza kwotę wolną od podatku, obdarowany musi zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2, który można złożyć:
osobiście w urzędzie skarbowym,
drogą pocztową,
elektronicznie przez ePUAP.
Urząd skarbowy oblicza należny podatek i informuje podatnika o jego wysokości. Na zapłatę podatku obdarowany ma 14 dni od dnia doręczenia decyzji.
Co grozi za niezgłoszenie darowizny?
Brak zgłoszenia darowizny w terminie może skutkować poważnymi konsekwencjami. Jeśli urząd skarbowy wykryje niezarejestrowaną darowiznę, obdarowany może zostać obciążony karną stawką podatku w wysokości 20%.
W przypadku zerowej grupy podatkowej brak zgłoszenia oznacza również utratę prawa do zwolnienia podatkowego.
Podsumowanie
Podczas wręczania drogich prezentów świątecznych warto pamiętać o obowiązkach wynikających z przepisów podatkowych. Jeżeli wartość podarunku przekracza kwotę wolną od podatku, obdarowany musi zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego. W przypadku najbliższej rodziny obowiązują zwolnienia, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów. Aby uniknąć nieprzyjemności, warto zadbać o odpowiednie formalności.
