Już po raz siedemnasty Instytut Pamięci Narodowej wraz z regionalnymi rozgłośniami radiowymi zaprasza do udziału w ogólnopolskiej akcji „Zapal znicz pamięci”, upamiętniającej polskie ofiary niemieckich zbrodni popełnionych jesienią 1939 roku.
Celem przedsięwzięcia jest przypomnienie o tysiącach obywateli II Rzeczypospolitej zamordowanych przez Niemców w ramach operacji „Tannenberg”, „Akcji Inteligencja” oraz tzw. „politycznego oczyszczania gruntu”. Ofiarami byli przedstawiciele polskich elit – powstańcy wielkopolscy i śląscy, nauczyciele, duchowni, urzędnicy, ziemianie, działacze społeczni i polityczni – rozstrzeliwani tylko dlatego, że stanowili przywódczą warstwę narodu.
Tegoroczny finał akcji odbędzie się 19 października 2025 roku w Książu Wielkopolskim, gdzie 20 października 1939 r. niemieckie Einsatzkommando 14 pod dowództwem Gerharda Flescha zamordowało na rynku siedemnastu mieszkańców gmin Książ i Dolsk.
Program uroczystości obejmuje:
- 17.00 – mszę św. w kościele pw. NMP Wniebowziętej i św. Mikołaja,
- 17.45 – przemarsz na rynek z kompanią honorową, oficjalne rozpoczęcie uroczystości i przejście na cmentarz, gdzie zapalone zostaną znicze przy mogile rozstrzelanych.
Organizatorzy zachęcają do indywidualnego upamiętniania ofiar poprzez zapalanie zniczy na grobach w swoich miejscowościach. Do akcji mogą włączyć się samorządy, szkoły, harcerze, stowarzyszenia i instytucje kultury.
W ramach projektu w województwie śląskim przypominana jest także tragedia „Krwawego Poniedziałku” w Częstochowie – jednej z największych niemieckich zbrodni na polskich cywilach we wrześniu 1939 roku. 4 września, dzień po zajęciu miasta przez Wehrmacht, Niemcy dokonali masowych egzekucji przypadkowych mieszkańców, w tym kobiet i dzieci. Według ówczesnych danych zamordowano około 671 osób, a do dziś nie odnaleziono wszystkich ciał ofiar.
Akcja „Zapal znicz pamięci” to wspólne przedsięwzięcie oddziałowych Biur Edukacji Narodowej IPN w Gdańsku, Bydgoszczy, Poznaniu, Łodzi i Katowicach. Jej przesłanie pozostaje niezmienne: pamiętać o tych, którzy zginęli, broniąc ducha polskości u progu II wojny światowej.
Fot. Instytut Pamięci Narodowej
