Bocian biały to symbol polskiej wsi i jeden z najbardziej rozpoznawalnych ptaków w kraju. Jego obecność w pobliżu domostw od wieków była uważana za zwiastun szczęścia i urodzaju. Niestety, liczba bocianów w Polsce maleje, dlatego szczególnie ważne jest dbanie o ich gniazda. Warto wiedzieć, jak prawidłowo pielęgnować bocianie siedliska i gdzie zgłosić się po pomoc, gdy gniazdo zaczyna się rozpadać.
Gdzie bociany budują gniazda?
Bociany są ptakami wędrownymi – jesienią odlatują do Afryki, aby wiosną powrócić do swoich dawnych gniazd. Przywiązanie do jednego miejsca jest u nich silne, dlatego tak ważne jest, aby gniazda były bezpieczne i stabilne.
Najczęściej bociany budują swoje gniazda:
Na słupach energetycznych – obecnie to najpopularniejsze miejsce zakładania bocianich siedlisk.
Na dachach budynków – dawniej często wybierały strzechy wiejskich domów, ale dziś to rzadziej spotykane rozwiązanie.
Na drzewach – gniazda mogą znajdować się nawet kilka metrów nad ziemią, co chroni młode przed drapieżnikami.
Na specjalnych platformach – coraz częściej montowane przez ludzi, by pomóc bocianom w znalezieniu bezpiecznego miejsca do lęgów.
Jak dbać o bocianie gniazdo?
Każdego roku przed przylotem bocianów warto sprawdzić stan gniazda i przeprowadzić niezbędne prace porządkowe.
Usunięcie zbędnych roślin i śmieci
Gniazda, które nie były użytkowane przez kilka miesięcy, mogą zarosnąć roślinnością. Trzeba ją usunąć, ponieważ nie jest atrakcyjna dla bocianów. Szczególnie ważne jest też pozbycie się plastikowych worków, sznurków i innych odpadów – mogą one stanowić zagrożenie dla piskląt.
Zmniejszenie nadmiernej wysokości gniazda
Bociany co roku rozbudowują swoje gniazda, co może prowadzić do powstania zbyt wysokich konstrukcji. Zbyt ciężkie gniazdo grozi zawaleniem, dlatego warto je delikatnie obniżyć – idealna wysokość to 30–100 cm.
Zabezpieczenie gniazda na platformie
Jeśli gniazdo wymaga naprawy, można umieścić na platformie trochę starej ściółki i obłożyć ją darnią. Bociany chętnie dokończą budowę po powrocie.
Konserwacja gniazd na słupach energetycznych
Jeśli gniazdo znajduje się na słupie energetycznym, jego konserwacją mogą zajmować się tylko wykwalifikowani pracownicy zakładu energetycznego. Nie wolno samodzielnie ingerować w takie gniazda, ponieważ może to być niebezpieczne.
Kogo wezwać, gdy gniazdo się rozpada?
Bociany są w Polsce objęte ścisłą ochroną gatunkową, dlatego ich gniazd nie wolno niszczyć ani przenosić bez zezwolenia. W sytuacjach, gdy gniazdo zagraża bezpieczeństwu (np. jest przechylone lub znajduje się blisko przewodów elektrycznych), należy zgłosić problem odpowiednim instytucjom.
Gdzie zgłosić problem?
Zakłady energetyczne – w przypadku gniazd na słupach należy skontaktować się z operatorem sieci energetycznej.
Organizacje zajmujące się ochroną bocianów:
Towarzystwo Przyrodnicze Bocian – kontakt: biuro@bocian.pl
Stowarzyszenie Szansa dla Bociana – kontakt: szansadlabociana@gmail.com
Projekt BocianiMy – kontakt: bocianimy@gmail.com
Infolinia dla osób potrzebujących pomocy – pod numerem 801 24 16 24 można zgłosić problem z bocianim gniazdem lub rannym ptakiem. Można również napisać na adres bociany@bociany.pl.
Dbanie o bocianie gniazda to ważny krok w ochronie tych wyjątkowych ptaków. Regularne usuwanie zbędnych elementów, zabezpieczanie konstrukcji i zgłaszanie problemów odpowiednim instytucjom pozwala zapewnić bocianom bezpieczne warunki do lęgów. Jeśli gniazdo się rozpada, nie wolno działać na własną rękę – warto skontaktować się z ekspertami, którzy zadbają o jego naprawę w sposób bezpieczny zarówno dla ludzi, jak i dla ptaków. Dzięki temu bociany będą mogły co roku wracać do Polski i cieszyć nas swoją obecnością.
